मुलुक अहिले गन्तव्यहीन दिशातर्फ

– महेश

आचार्य
महेश आचार्य सुन्दर हरैचा  न. पा. मोरङका  नेकपाका एक स्थानीय जुझारु युवा नेता हुन । नेकपा पार्टीको जिम्मेवार  भिन्न- भिन्न भूमिकामा रहि काम गरेको उहाँ सँग थुप्रै अनुभव छ । तत्कालीन एमालेको  सरकार हुदा पार्टीका नेता उपप्रधान तथा अर्थमन्त्रीको रुपमा रहेका भरतमोहन अधिकारीको स्वकीय सचिवको रुपमा समेत उहाँले काम गर्नु  र भिन्न प्रकारको अनुभव ग्रहण गर्नु भएको थियो । राजनीतिकको अलवा उहाँ सहकारी अभियानमा पनि सहभागी हुनु हुन्छ । वहाँले राष्ट्रिय÷अन्तराष्ट्रिय रुपमा उद्ममशिल्ता विकाश लगाएको  तालिम  तथा  शिक्षा पनि लिनु  भएको छ । सहकारी तथा कृषि उद्यमशिलताको थुप्रै अनुभव ग्रह्ण गर्ने  वैकल्पिक उर्जा अन्तर्गतको बायो ग्यास क्षेत्र विज्ञका  रुपमा समेत चिनिनु हुन्छ  । यिनै आचार्यसँग देशको राजनीति, सहकारी र युवाको विषयमा टपटेन खवरका प्रतिनिधि  सँग गरिएको कुराकानीको सम्पादीत  अंश……

१.नेपाली राजनीतिलाई कसरी हेरिरहनु  भएको छ ?
मुलुक  अहिले गन्तव्यहिन दिशा तर्फ अघि वढेको अनुभुती गर्न सकिन्छ। राजनीतिमा त्यागसमपर्णको भावना नेतृत्वमा हुनुपर्थो, त्यो हुन सकेन । नेपाली जनताले नेकपालाई शान्ति, समृद्धि र सुशासनको लागि  ठूलो भरोसा गरेर दुई तिहाईको जनमत सहित सरकारमा पुर्याएको थियो  । तर सरकार सञ्चालन र पार्टी नेतृत्वमा रहने मुख्य व्यक्तिको अदुरदर्शिता, अकर्मण्यता र फासीवादी चरित्रले अहिलेको अवस्थाको सिर्जना भएको हो । अझ स्पष्ट रुपमा भन्नु  पर्दा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको मानसिक कमजोरीको  उपज  मुलुकको राजनीति संकटग्रस्त हुन पुगेको छ । हुनत अन्य नेताहरुमा पनि केहि कमजोरी होलन तर प्रधानमन्त्री अ‍ोलीलाई पार्टीले । दुइवटा महत्वपूर्ण जिम्मेवारी अध्यक्ष तथा सत्ता सञ्चालनको लागि दिइएको थियो । उनले सत्ता सञ्चालनको तौरतरिकारमा नीति प्रधान भन्दा व्यक्ति प्रधानको नीति अवलम्बन गरी आफ्ना नजिकका मान्छे तथा गुटले पार्टी तथा सत्ता कब्जा गर्न खोज्दा पार्टीको अवस्था लथालिङ्ग हुन पुगेको हो । पार्टीको मात्र होइन देशकै अवस्था अन्धकारमा रुमल्लिन पुगेको छ । जो नेपाली जनताका लागि  पिडादायीक कुरा हो ।

२.प्रधानमन्त्री ओलीले प्रतिनिधिसभा विघटन गरेको विषयलाई कसरी
हेरिरहनु  भएको छ ?
संविधान भन्दा बाहिर गएर प्रधानमन्त्री ओलीले पार्टीमा छलफल विनै संसद विघट्न गराएका छन् । यो काम न राजनीति हो । न संवैधानिक नै । यो त सत्ता, पद र शक्तिको लडाई हो । प्रधानमन्त्री ओली अहिले पनि आफुलाई  कम्युनिष्ट राष्ट्रवादी र विकासप्रेमी भएको  झुटो  भ्रम वेचिरहेका छन् । तर प्रधानमन्त्री खड्का प्रसाद ओलीमा एउटा संशोधनवादीमा हुनुपर्ने  तहको समेत व्यवहार, आचरण देखिदैन । देशको कानुन र संविधानलाई
समेत आफ्नो सनक र उट्पटयाङमा लतार्ने लफङगागिरी ओलीले देखाएका छन् ।प्रधानमन्त्री ओली आफुलाई सर्वशक्तिमान भएको ठान्छन् । सिद्धान्त, विधि, प्रक्रियासँग उनको कुनै साइनो छैन । नेकपाको मजबुती संगठनलाई आफ्नो स्वार्थको लागि लथालिङ्ग पार्ने जुन काम भयो, त्यो इतिहासमा कहिल्यै भेटिने छैन। प्रधानमन्त्री ओलीले संविधानमै व्यवस्था नभएको धारा प्रयोग गरी संसद विघटन गरेका छन् । यो विलकुलै अलोकतान्त्रिक हर्कत हो । ओलीले सार्वभौम संसद मात्र विघटन गरेनन् नेकपा समेत विभाजन गरेका छन् । दक्षिणपन्थी दिशामा अघि वढेका व्यक्तिलाई हामीले क्रान्तिकारी नेताको रुपमा मान्नु नै  भुल हो ।उनको यो कदमले मुलुकमा कालो दिनको सुरुवात गरेको छ । 

३. के प्रधानमन्त्री ओली क्रान्तिकारी कम्युनिष्ट भन्दा दक्षिणपन्थी हुन 
?
चटकी, हठी, गफाडी, सनकी, लहडी तथा अति महत्वाकाक्षी,  गैरजिम्मेवार, फाँसीवादी चरित्र वोकेका प्रधानमन्त्री आवरणमा एक नम्वर लोकतान्त्रिक नेतको रुपमा देखिन्छन भने सारमा उनी दक्षिणपन्थी नेता हुन । त्यतिमात्र होइन उनी आत्मकेन्द्रितनेता हुन । आत्मकेन्द्रित भन्नाले आफै मात्र ठिक अरु सब वैठिक भन्ने दृष्टिकोण बुझिन्छ । ओलीले आफुलाई  मदन भण्डारीको ‘बहुदलिय जनवाद’ को अनुयायी संझन्छन् । तर उनी सरकार र पार्टीमा समेत अल्पमतमा पर्दा आफु जसरी पनि पार्टी र सत्ता कब्जा गर्न चाहान्छन् ।  जुन कुरा बहुदलियजनवादको मर्म विपरित हो । पार्टीमा अल्पमतमा पर्दा राजीनामा दिएर मार्ग प्रशस्त गर्नुको साटो संसद भंग गर्न पुगेका छन् । यो जनाताको बहुदलिए जनबादको खिलापमा छ । केपी शर्मा ओलीले पार्टीको सचिवालयमा, स्थायी कमिटी, केन्द्रिय कमिटी, संसदीय दललगायतका सबै निकायमा बहुमत गुमाइ सकेपछी यात उनले बहुमत हासिल गर्ने प्रयन्न  गर्नुपथ्र्यो या त मार्गप्रशस्त  गर्नुपथ्र्यो त्यो दुवै नगरेर उनले विध्वंश र सर्वनाशको बाटो रोजे।जो नेपालको  कम्युनिष्ट आन्दोलनको एतिहासिक दुर्भाग्य साबित हुने छ । 

४.कलिकति प्रसङ्ग वदलौं, तपाई सहकारीको माध्यमबाट समृद्ध हुन  सकिन्छ
भन्ने विचार वोक्नु हुन्छ  । तपाई एउटा सहकारी अभियान  बुझेको मान्छे पनि
हुनु हुन्छ  । कस्तो छ सहकारी प्रति सरकारको नीति ?
तत्कालीन एमालेको शासनकालमा अर्थमन्त्री भरतमोहनको सकृयता र इच्क्षा शक्तीको कारण सरकारले तिन खम्बे अर्थात नीजि, सरकारी तथा सहकारीको अर्थनीति लिएको थियो ।तर यो अर्थनीतिलाई केपी ओली नेतृत्वको सरकारले कार्यन्वयन गर्न सकेन अथवाचाहेन । भन्ने प्रश्स्त आधरहरु छ्न ।दलाल तथा माफियाहरुलाई सहयोग पुग्ने गरी ठुला बंैकलाई खुकुलो  पार्ने अर्थनीति तथा वित्तिय नीति लिएको छ भने साना सहकारीहरुलाई संकुचन गर्ने प्रयास गरेको छ । यसरी मुलुकको समृद्धी  हुदैन । हिजो सहकारीमा वचत गर्ने विक्षेषकर्ताहरुलाई राम्रो व्याजदर दिएको थियो भने अहिले सरकारले कर्जा व्याजदरमा क्रमश घटाउँदै लाने नीतिले अव सहकारीमा निक्षेप कर्ताहरुलेवचत नगर्न सक्छ्न ।   अन्ततोगत्वा धेरै सहकारीहरु टाट पल्टिने अवस्था आउने देखिन्छ । पार्टीमा गलत मान्छेको नेतृत्व हुदा उनीहरुले लिएको दलाल पुजीवादी अर्थनीतिले गर्दा स्वाधीन अर्थतन्त्र कमजोर हुन गएको झै बुझिन्छ ।  वैदेशिक ऋण दिन प्रतिदिन नेपाली जनताको टाउकोमा थपिदै गएको छ ।  यो आफैमा दुर्भाग्यपूर्ण छ । 

५.सरकारले अहिले कृषिमा वैदेशिक लगानी खुल्ला गरेको छ । यो हाम्रो हितमा
छ कि छैन ?
यो नेकपाको नीति भन्दा सरकार प्रमुख केपी शर्मा ओलीले लादेको नीति हो । यो अमेरिका एमसीसी परियोजना भन्दा खतरनाक  झै लागेको छ । यसले हाम्रो साना तथा मझौला घरेलु  उद्योग तथा आम किसानहरुलाई ध्वस्त पार्छ । कृषिमा लगानी गर्न हामीसँग प्रशस्त पैसा छ । अहिले पनि सरकारले ६ महिना वितिसक्दा पुजीखर्च खर्च १५ प्रतिशत भन्दा वढी खर्च गर्न सकेको छैन । हामीले आफु गर्न नसक्ने   ठुला परियोजना जस्तै जलविद्युत,  पूर्वाधार विकास, पर्यटन क्षेत्रमा वैदेशिक लगानी खुल्ला  गर्न  स्वभाविक हो । तर कृषि क्षेत्रमा वैदेशिक लगानी कदापी खुल्ला गर्नु हुँदैन  । सर्वोच्च अदालतले पनि सरकारको यो नीतिलाई खारेज गरेको छ ।तर सरकार आफ्नो ढंगले अघि बढेको छ । यो  कुराको हामीले सजिलै समर्थन गर्नु हुँदैन । 

६.मुलुक अहिले रेमिट्यान्सको भरमा चलेको छ । रेमिट्यान्स अर्थतन्त्रले देश
चलाउने कुरा  कतिको जायज हो ?
सरकारले ५ वर्षभित्र युवालाई कामको लागि विदेश जानु नपर्ने नीति वनाएको छ । तर त्यो नीति कार्यन्वयन हुन सकेको छैन । अहिले पनि अर्थतन्त्रमा २८ प्रतिशतयोगदान रेमिट्यान्सको छ । तर त्यो रेमिट्यान्स उत्पादनमूलक काममा लगाउन सकिएको छैन ।  रेमिट्यान्सबाट प्राप्त रकम उपभोगमै सिद्धिएको छ ।
युवाको  खुन र पसिनासँग साटेको रेमिट्यान्सले देश चलाउने कुरा दीर्घकालीनको लागि कदापी राम्रो  हुदैन । यो अल्पकालिन उपाय मात्र हो । युवा निर्यात होइन  बस्तु  तथा सेवा निर्यात गरेर मात्र मुलुक समृद्ध मुलुक हुन्छ । हामीले आफ्नो जमिन बाँझो राखेर विदेशबाटै आएको कृषि जन्य बस्तुको  उपभोग गरेर कदापी हामी समृद्ध वन्न सक्दैनौ । हिजोको दिनमा हामीले धान चामल तथा अन्य कृषिजन्य बस्तु  निर्यात गरी विदेशी मुद्रा आर्जन गन्थौं तर आज कृषिजन्य बस्तुको आयात डरलाग्दो छ । आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को ६ महिनामा मात्र हामीले १ खर्ब ३० अर्बको कृषिजन्य बस्तु आयात गरेका छौ । अझ कृषिमा वैदेशिक लगानी खुल्ला गर्ने हो भने  कृषी क्षेत्रको दुरगतिको हिसाब सायद राख्न नसकिएला ।

७.अन्त्यमा केहि भन्न चाहनु हुन्छ ?
संसदीय शासन व्यवस्थामा वहुमत प्राप्त पार्टीले देश चलाउने हो । पार्टीमा नेतृत्व चयन गर्दा जिम्मेवारी वहन गर्न सक्ने व्यक्तिहरुलाई चयन गर्नु  पर्छ । सरकार पार्टीको नियन्त्रणमा रहनु पर्छ । सरकार चलाउने व्यक्तिहरुले पार्टीको सिद्धान्त, विधि प्रक्रिया अनुसार चल्नु पर्छ । विधि, प्रक्रिया अनुसार नचल्ने व्यीक्तहरुलाई पार्टीले कारवाही गर्न सक्नु पर्छ । व्यक्ति प्रधान होइन नीति प्रधान  हुनु पर्छ ।  आज नीति प्रधान नभएर व्यक्ति प्रधान भएकोले अहिलेको संकट सिर्जना  हुन पुगेको मुलुकले यसको महँगो मुल्य चुकाउने छ । 

थप समाचारहरु

आरम्भ चौतारी वित्तीय संस्थाले आठ दशमलव ८५ प्रतिशत लाभांश वितरण गर्ने पत्रकार सालिकराम पुडासैनीको अन्तिम अन्तर्वार्ता सभामुखबारे मलाई नबोल्ने आदेश छ : सुवास नेम्वाङ सरकारको सेटिङ्गमा ९० प्रतिशत भूमिपतिहरुले सुकुम्बासीले पाउने जग्गा पाएका छ्न सर्वोच्चको फैसलाले लोकतान्त्रीक शासन व्यवस्थालाई वलियो वनायो लोकसेवाको परीक्षाबाट एक जना कर्मचारी भर्ना हुँदा ५ लाखभन्दा बढी खर्च ५१३ जना अधिकृतको लागि विज्ञापन खुल्यो, १५३ जना बढुवाबाट पदपूर्ति हुने शिक्षा सेवा आयोगका पदाधिकारी सिफारिस गर्न सर्च कमिटी गठन दुवाकोटमा महिलाहरूको पाठेघर सम्बन्धी रोगको पहिचान तथा निःशुल्क स्वास्थ्य शिविर हुँदै ‘उडान’ले जित्यो नेपाली सेना लघुचलचित्र प्रतियोगिता २०८१ ब्रेनब्रिज एजुकेसनले चितवनमा सेवा सुरु गर्दै, चितवनमा अध्ययनरत विद्यार्थीलाई छात्रवृत्ति दिने माभोरियन सिस्टम्सलाई राष्ट्रिय सूचना प्रविधि पुरस्कार २०८२ प्रदान आज ७३औँ कानुन दिवस बैंकिङ प्रणालीमा अधिक तरलता कायमै, आज पनि ४० अर्ब तान्दै राष्ट्र बैंक लक्ष्मी सनराइजको कार्बन उत्सर्जन रिपोर्ट सार्वजनिक, १० हजार विरुवा वृक्षारोपण गरिँदै आईपीओ निष्काशन गर्दै दरमखोला हाइड्रो इनर्जी एन.आइ.सी. एशिया लघुवित्तको गुनासो सुनुवाई कार्यक्रम सम्पन्न किसानलाई २२ प्रजातिका बिरुवा वितरण