प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामा सङ्कुचन ल्याउने कार्यलाई प्रश्रय नदेऊ : राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग

ललितपुर । राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता संकुचन ल्याउने कार्यलाई प्रश्रय नदिन सरकारको ध्यानाकर्षण गराएको छ । आयोगका प्रवक्ता डा. टीकाराम पोखरेलले आइतबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै पत्रकार तथा सञ्चारगृहमाथिको धम्की, दुव्र्यवहार जस्ता कार्य बन्द गर्न र यस्ता घटना दोहोरिन नदिन सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका हुन् ।
साथै, पत्रकारिताको आचारसंहिता र व्यवसायिक मर्यादाको सीमाभित्र रहेर सत्य तथ्य र विश्वसनीय समाचार सम्प्रेषण गरी आमसञ्चार जगतको गरिमा कायम गर्ने कार्यमा भूमिका खेल्न पनि आयोग सम्पूर्ण पत्रकार तथा सञ्चार गृहहरुलाई आग्रह गरेको छ ।

विज्ञप्तिमा भनिएको छ विगत केही दिनयता विभिन्न सञ्चार माध्यमहरुमा समाचार प्रकाशन गरेको तथा सामाजिक सञ्जालको माध्यमबाट आफना विचार तथा अभिव्यक्ति प्रकट गरेको आधारमा पत्रकार एवम् सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्तामाथि धरपकड, धम्की, दुव्व्र्यवहार लगायतका घटनाहरु भइरहेकोप्रति राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको छ । यस सम्बन्धी विभिन्न सूचना तथा जानकारी र पछिल्लो घटनाक्रमलाई आयोगले नजिकबाट अनुगमन गरिरहेको छ ।

समाचार प्रकाशन गरेबापत जिम्मेवार अधिकारीले पत्रकार तथा प्रकाशनगृहमाथि धम्की दिइएको र पत्रकारलाई पक्राउ पुर्जी जारी गरेको लगायतका घटनाहरु सार्वजनिक हुनुका साथै आयोगमा समेत जानकारी प्राप्त भएका छन् । मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्र, १९४८ को धारा १९ तथा नेपाल पक्षराष्ट्र बनेको नागरिक तथा राजनीतिक अधिकार सम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय महासन्धि, १९६६ को धारा १९ मा प्रत्येक व्यक्तिलाई विनाहस्तक्षेप विचारहरु राख्न पाउने अधिकारको उल्लेख छ । नेपालको संविधानको प्रस्तावनामा पूर्ण प्रेस स्वतन्त्रताको सुनिश्चितता गरिनुका साथै धारा १९ मा सञ्चारको हकअन्तर्गत प्रकाशनमा पूर्वप्रतिबन्ध लगाउन नपाइने र धारा १७ मा विचार तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको हकको व्यवस्था गरिएको छ । उल्लिखित घटनाहरु मानव अधिकारका मूल्य मान्यता विपरीत हुनुका साथै नेपालको संविधानले सुनिश्चित गरेको पूर्ण प्रेस स्वतन्त्रता, सञ्चारको हक, विचार तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको हकको विपरित छन् । यस्ता कार्यले लोकतान्त्रिक मूल्य मान्यतामा प्रहार हुनुका साथै, नागरिक स्वतन्त्रतालाई समेत कुण्ठित गर्दछ ।

पूर्ण प्रेस स्वतन्त्रता, सञ्चारको हक, विचार तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको हकलगायतका संवैधानिक व्यवस्थाको प्रत्याभूति गर्ने दायित्व सरकारको हुन्छ। तथापि सरकारका विभिन्न तहमा रहेका जिम्मेवार पदाधिकारीहरुबाट नै प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतामा सङ्कुचन ल्याउने गतिविधिहरु हुनु चिन्ताको विषय हो। संविधानप्रदत्त सूचनाको हकको प्रत्याभूतिका लागि प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको अहम भूमिका रहन्छ । अतः राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय कानुनप्रदत्त सूचना तथा सञ्चारको हकको संरक्षण गर्दै पत्रकार तथा सञ्चार गृहमाथिको धम्की, दुव्र्यवहार जस्ता कार्य बन्द गर्न, यस्ता घटना दोहोरिन नदिने अवस्थाको सिर्जना गर्न, प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको पूर्ण रुपमा रक्षा गर्न र पत्रकारको सुरक्षामा संवेदनशील हुन आयोग नेपाल सरकारको ध्यानाकर्षण गराउँदछ ।

साथै, पत्रकारिताको आचारसंहिता र व्यवसायिक मर्यादाको सीमाभित्र रहेर सत्य तथ्य र विश्वसनीय समाचार सम्प्रेषण गरी आमसञ्चार जगतको गरिमा कायम गर्ने कार्यमा भूमिका खेल्न आयोग सम्पूर्ण पत्रकार तथा सञ्चार गृहहरुलाई आग्रह गर्दछ ।

थप समाचारहरु

विगतमा भएका सहमतिलाई सम्बोधन गरियोस्, नयाँ सहमतिको लागि आन्दोलन गरेका होइनौँ आठ महिनामा साढे १० खर्ब विप्रेषण दुर्गा प्रसाईसँगै उनका अंगरक्षक दीपक पक्राउ, राज्यविरुद्ध र संगठित अपराधसम्बन्धी कसुरमा अनुसन्धान गरिने प्राथमिकताका आधारमा बजेट विनियोजन गरिनुपर्छ : पूर्वअर्थमन्त्री महत प्रधानन्यायाधीशद्वारा दुई आयोगका अध्यक्षलाई शपथ मन्त्रिपरिषद् बैठक सुरू-गभर्नर नियुक्ति लगायतका बिषयमा निर्णय हुने गृहमन्त्रीको बर्खास्तीको माग गर्दै सर्वोच्च अदालतमा रिट-दर्ता हुन भने बाँकी माइतीघरमा अर्धनग्न प्रदर्शन (भिडियो ) चक्रपथ र चक्रपथभित्रका धेरै ठाउँमा दुई महिनासम्मका लागि प्रदर्शन गर्न रोक पहिरोले अवरुद्ध नारायणगढ–मुग्लिन सडक खुल्यो राजु पाण्डेको निलम्बन विरुद्धको बहस सकियो काठमाडौँ–तराई / मधेस द्रुतमार्ग सडक आयोजनाबारे  प्रधानमन्त्रीसमक्ष सुुझाव प्रतिवेदन हस्तान्तरण प्रकाशचन्द्र दाहाललाई ५ हजार रुपैयाँ धरौटीमा छाड्न आदेश राष्ट्रिय शिक्षक संगठनको अध्यक्षमा हंसबहादुर शाही निर्वाचित, अन्य पदमा को को ? (सुची सहित) पहिले बहस गरेका वरिष्ठ अधिवक्ता पन्तले नेपाललाई पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाउन गरे माग शिक्षा समितिको बैठक स्थगित, २ बजे पुनः बस्ने यस्तो छ आजको सागसब्जी र फलफूलको थोक मूल्य कोशी,वाग्मती, लुम्बिनी र सुदूरपश्चिममा भारी वर्षा हुने पूर्वानुमान