नियो बैंक स्थापना गर्ने सरकारको घोषणा : यसले परम्परागत बैंकिङ प्रणालीको ठाउँ लिन सक्ला त ?

ललितपुर । आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमार्फत अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले सरकारले नियो बैंक स्थापना र यसका लागि लाइसेन्स वितरण गर्ने घोषणा गरेसँगै सबैमा यसप्रति चासो बढ्न थालेको छ । के हो नियो बैंक ? यसले विशेषता के कस्ता छन् ? अब परम्परागत बैंकहरुको ठाउँ नियो बैंकले लिन सक्ला त भन्ने प्रश्नहरु आम नागरिकमा उठ्न थालेका छन् ।

सरकारले ल्याउन लागेको नियो बैंक भनेको पूर्ण रूपमा डिजिटल प्लेटफर्ममा आधारित बैंक हो, यसका कुनै भौतिक शाखाहरू हुँदैनन्। नियो बैंकहरूले परम्परागत बैंकहरूले (जस्तो कि अहिले सञ्चालित बाणिज्य बैंक, विकास बैंक) जस्तै वित्तीय सेवाहरू प्रदान त गर्छ नै। तर यिनीहरुले दिने सुविधा अब मोबाइल एप र वेबसाइटमार्फत मात्र हुनेछन् ।

ग्राहकहरूले विभिन्न वित्तीय कारोबारका लागि जस्तो कि बैंक खाता खोल्ने, पैसा ट्रान्सफर गर्ने, बिल भुक्तानी गर्ने, कर्जा लिने लगायतका जति पनि बैंकिङ कामहरु छन् ती सबै काम अनलाइ मार्फत् नै हुन्छ । यस्ता कामका लागि अब कुन बैंकको शाखा कहाँ छ भन्दै खोज्दै हिंड्नु पर्ने झन्झन नियो बैंकबाट कारोबार गर्दा हुँदैन । अहिले सञ्चालन भइरहेका केही बैंकहरुले भने आफूलाई डिजिटल बैंकमा रुपान्तरण गर्नका लागि पूर्वाधारमा लगानीसमेत गरिरहेका छन्।

परम्परागत बैंकहरूले भौतिक शाखाहरूसँगै डिजिटल सेवा प्रदान गर्छन् भने नियो बैंकहरू पूर्ण रूपमा डिजिटल प्लेटफर्ममा आधारित हुन्छन्। नियो बैंक र परम्परागत बैंकहरूले प्रदान गर्ने डिजिटल बैंकिङ सुविधाबीचको भिन्नता अझै स्पष्ट भने देखिएको छैन । नियो बैंकहरूले सञ्चालन खर्च कम हुने भएकाले कम शुल्क लिन्छन्, प्रयोगकर्ता–मैत्री इन्टरफेस प्रदान गर्छन् र कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआइ) तथा डाटा एनालिटिक्सको प्रयोग गरेर व्यक्तिगत वित्तीय सल्लाह दिन्छन् भन्ने मान्यता राखिन्छ । तर यिनीहरूले सीमित सेवाहरू मात्र प्रदान गर्छन् र भौतिक शाखा नहुँदा नगद व्यवस्थापनमा समस्या हुने गरेको विश्वमा खुलेका केही बैंकको उदाहरणबाट देखिन्छ।

नेपालको कुनल जनसंख्याको ६० प्रतिशत मात्र बैंकिङ पहुँचमा रहेको नेपाल राष्ट्र बैंकको तथ्यांक छ । अझै पनि ४० प्रतिशत जनता बैंकिङ पहुँचबाट बाहिर छन् । नियो बैंकहरूले यो अन्तरलाई कम गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्ने अपेक्षा गरिएको छ।

थप समाचारहरु

रिलायन्स स्पिनिङ्ग मिल्सको त्रैमासिक नाफा ८ करोड ६७ लाख मनकामना केवुलकार २७ औं वर्षमा प्रवेश जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपप्रमुखमा माओवादीले मार्यो बाजी पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा विकास हुँदै पटेकडाँडा दोस्रो विश्वदर्शन योग प्रतियोगिता सम्पन्न पाँच महिनामा १३ अर्ब चार करोडको विद्युत् भारत निर्यात तीनकुनेबाट पक्राउ परेकाहरूलाई अनुसन्धानका लागि म्याद थप गरिंदै दोर्दी खोला जलविद्युतको हकप्रद शेयरमा आवेदन खुला चैते दसैँ : देशभरका शक्तिपीठमा भक्तजनको बिहानैदेखि भीड पाठ्यपुस्तक गोदाममै थन्किदा विद्यार्थीको हात रित्तो यस्तो छ आज सागसब्जी र फलफूलको मूल्य राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक २ अर्ब ५० करोड बराबरको ऋणपत्र निष्कासन गर्दै अमेरिकी सेयर बजारमा उच्च वृद्धि सिटिजन्स बैंक र मोर्डन डायग्नोस्टिक सेन्टर नेपाल बीच समझदारी अमेरिकी सहायता कटौतीले अफगानिस्तानमा लाखौं मानिसलाई भोकमरीको खतरा सेफ्टी ट्याङ्कीमा खसेर एक महिलाको मृत्यु इन्टरनेट सेवामा देखिएको समस्या पुनर्स्थापित भइरहेको छ : नेपाल टेलिकम नेपाल पर्यटन बोर्डले ७० प्रतिशत बजेट अन्तरराष्ट्रिय प्रवर्द्धनमा खर्च गर्ने